Witamina C, znana również jako kwas askorbinowy, odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu – wzmacnia odporność, przyspiesza gojenie ran, uczestniczy w syntezie kolagenu i pełni funkcję przeciwutleniacza. Z uwagi na swoje liczne właściwości prozdrowotne, jest powszechnie suplementowana, a także dostarczana w diecie bogatej w owoce i warzywa. W ostatnim czasie pojawiają się jednak pytania, czy nadmiar witaminy C – zwłaszcza w formie suplementów i preparatów do ssania – może mieć niekorzystny wpływ na zęby. W niniejszym artykule rozwiewamy wątpliwości i przyglądamy się, czy witamina C może rzeczywiście szkodzić zdrowiu jamy ustnej.
Rola witaminy C w zdrowiu jamy ustnej
Witamina C jest niezbędna do utrzymania prawidłowego stanu dziąseł i błon śluzowych. Uczestniczy w produkcji kolagenu, który jest głównym składnikiem tkanki łącznej, w tym dziąseł, więzadeł przyzębia oraz cementu korzeniowego. Jej niedobór prowadzi do osłabienia struktur przyzębia, co może skutkować krwawieniem dziąseł, nadwrażliwością i rozwojem chorób przyzębia, takich jak zapalenie dziąseł czy paradontoza.
Zalecane dzienne spożycie witaminy C dla osoby dorosłej wynosi około 75–90 mg, jednak zapotrzebowanie wzrasta u osób palących, zestresowanych, po urazach czy w trakcie infekcji. Regularne dostarczanie odpowiednich ilości kwasu askorbinowego jest korzystne zarówno dla ogólnego zdrowia, jak i dla stanu jamy ustnej.
Czy witamina C może szkodzić zębom?
Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie sama witamina C jest problemem dla zębów, ale forma, w jakiej jest przyjmowana, a także częstotliwość jej spożywania. Kwas askorbinowy w nadmiernym stężeniu oraz jego niska wartość pH mogą wpływać negatywnie na szkliwo zębów, zwłaszcza jeśli podawany jest w sposób bezpośredni, np. w postaci tabletek do ssania.
Do potencjalnych zagrożeń wynikających z nieodpowiedniego stosowania witaminy C należą:
- erozja szkliwa – kwas askorbinowy działa demineralizująco na powierzchnię zębów, szczególnie przy częstym i długotrwałym kontakcie,
- zwiększenie ryzyka próchnicy – tabletki do ssania z dodatkiem cukru mogą przyczyniać się do namnażania bakterii próchnicotwórczych,
- nadwrażliwość zębów – osłabione szkliwo może prowadzić do przewodzenia bodźców termicznych i mechanicznych do miazgi zęba.
Problem nasila się w przypadku osób, które często sięgają po suplementy do ssania, popijają je kwaśnymi napojami (np. wodą z cytryną) lub nie dbają o higienę jamy ustnej po ich spożyciu.
Najbardziej szkodliwe formy przyjmowania witaminy C
Chociaż witamina C sama w sobie nie jest substancją toksyczną dla zębów, niektóre jej formy i sposoby przyjmowania mogą stwarzać realne zagrożenie dla szkliwa. Wśród nich szczególnie niekorzystne są:
- tabletki do ssania – długo utrzymują się w ustach, co wydłuża kontakt kwasu ze szkliwem,
- musujące tabletki rozpuszczane w wodzie – mają kwaśne pH i mogą obniżać pH w jamie ustnej,
- soki cytrusowe i koktajle owocowe – bogate w witaminę C, ale jednocześnie silnie kwaśne i zawierające naturalne cukry,
- spożywanie cytrusów w dużych ilościach – np. częste ssanie plasterków cytryny może poważnie uszkodzić szkliwo.
Warto zaznaczyć, że nie chodzi o całkowitą eliminację tych produktów, ale o świadome ich stosowanie i odpowiednie nawyki po ich spożyciu.
Jak chronić zęby przy suplementacji witaminy C?
Właściwa suplementacja witaminy C nie szkodzi zębom, jeśli przestrzega się podstawowych zasad higieny i ochrony szkliwa. Oto kilka rekomendacji, jak bezpiecznie dostarczać organizmowi tę witaminę:
- wybieraj tabletki do połykania zamiast do ssania,
- unikaj częstego picia kwaśnych napojów w ciągu dnia – zamiast tego spożywaj je podczas posiłku,
- po spożyciu preparatu z witaminą C przepłucz usta wodą lub sięgnij po gumę do żucia bez cukru,
- odczekaj minimum 30 minut przed umyciem zębów po spożyciu kwaśnych produktów – mycie bezpośrednio po może zwiększyć ścieranie szkliwa,
- regularnie odwiedzaj dentystę i higienistkę stomatologiczną, by monitorować stan szkliwa i przyzębia.
W przypadku konieczności długotrwałego stosowania suplementacji, warto skonsultować się z stomatolog Gdynia, który pomoże dobrać odpowiednią formę preparatu.
Wpływ witaminy C na dziąsła i przyzębie
Choć nadmiar kwasu askorbinowego może szkodzić szkliwu, jego niedobór niesie ze sobą znacznie poważniejsze skutki dla zdrowia dziąseł. Jednym z klasycznych objawów braku witaminy C jest krwawienie dziąseł, ich obrzęk oraz podatność na stany zapalne. W skrajnych przypadkach niedobór prowadzi do rozwoju szkorbutu – choroby niemal niewystępującej dziś w krajach rozwiniętych, ale dobrze znanej z historii żeglarstwa.
W codziennej praktyce stomatologicznej zauważa się, że osoby z niedoborem witaminy C:
- częściej cierpią na choroby przyzębia,
- mają dłuższy czas gojenia się ran po zabiegach chirurgicznych,
- wykazują gorszą odpowiedź tkanek dziąsłowych na leczenie zapaleń.
Dlatego odpowiednia podaż witaminy C jest nie tylko bezpieczna, ale wręcz konieczna dla utrzymania zdrowych dziąseł.
Jak bezpiecznie dostarczać witaminę C?
Najlepszym źródłem witaminy C jest zróżnicowana dieta bogata w świeże warzywa i owoce, które dostarczają nie tylko samego kwasu askorbinowego, ale również innych cennych składników: błonnika, flawonoidów i minerałów.
W codziennym jadłospisie warto uwzględnić:
- paprykę czerwoną i żółtą,
- natkę pietruszki,
- czarną porzeczkę,
- kiwi,
- truskawki,
- brokuły i brukselkę,
- owoce cytrusowe (w umiarkowanej ilości).
Dzięki takim produktom można łatwo pokryć dzienne zapotrzebowanie na witaminę C bez konieczności sięgania po suplementy, a jednocześnie chronić szkliwo przed erozją.
Co warto zapamiętać o wpływie witaminy C na zęby?
Witamina C nie szkodzi zębom, o ile jest przyjmowana w odpowiedniej formie i ilości. Największe zagrożenie dla szkliwa stanowi nie sama substancja, lecz jej kwaśny odczyn i długi kontakt z powierzchnią zębów – szczególnie przy stosowaniu tabletek do ssania czy musujących suplementów.
Z drugiej strony, niedobór witaminy C może poważnie zaszkodzić dziąsłom i tkankom przyzębia, prowadząc do stanów zapalnych, krwawień i osłabienia przyczepu zębowego.
Kluczem do zachowania zdrowia jamy ustnej jest świadome stosowanie suplementów, zbilansowana dieta oraz odpowiednia higiena po spożyciu kwaśnych produktów. W razie wątpliwości, warto skonsultować się z dentystą lub dietetykiem, którzy pomogą dobrać najlepsze rozwiązania profilaktyczne.
Sprawdź https://drzewokorzysci.pl/plombowanie-zebow-krok-po-kroku-jak-wyglada-zabieg-u-dentysty/
