Próchnica korzenia zęba to szczególna postać ubytku próchnicowego, która rozwija się w obrębie powierzchni korzeniowej zęba. Dotyczy najczęściej osób starszych, u których z wiekiem dochodzi do odsłonięcia korzeni zębów na skutek recesji dziąseł. Ubytki te mają tendencję do szybkiego postępu i mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, włącznie z utratą zęba. Odbudowa zęba z próchnicą korzeniową wymaga precyzyjnej diagnozy, oceny rozległości uszkodzenia oraz zastosowania odpowiedniej metody leczenia zachowawczego lub protetycznego. W artykule przedstawiono aktualne metody odbudowy zębów dotkniętych próchnicą korzenia, z uwzględnieniem ich zalet i ograniczeń.
Czym jest próchnica korzenia zęba?
Próchnica korzenia zęba rozwija się na powierzchni cementu korzeniowego i zębiny, zwykle w wyniku działania kwasów wytwarzanych przez bakterie obecne w płytce nazębnej. W przeciwieństwie do próchnicy korony zęba, nie występuje tutaj warstwa szkliwa, która mogłaby opóźnić proces destrukcji tkanek. Korzeń zęba jest przez to bardziej podatny na szybkie uszkodzenia.
Do głównych czynników sprzyjających powstawaniu próchnicy korzeniowej należą:
- recesja dziąseł prowadząca do odsłonięcia powierzchni korzeniowych,
- suchość jamy ustnej (kserostomia),
- niewystarczająca higiena jamy ustnej,
- cukrzyca i inne choroby ogólnoustrojowe,
- wiek podeszły.
Rozpoznanie próchnicy korzenia opiera się na badaniu klinicznym i radiologicznym. Nieleczona, może prowadzić do zapalenia miazgi, martwicy, a w konsekwencji do ekstrakcji zęba. Dlatego skontaktuj się z dentysta Bydgoszcz i wylecz próchnicę korzenia zęba.
Metody odbudowy zęba z próchnicą korzeniową
Wybór metody odbudowy zależy od stopnia zaawansowania zmian próchnicowych, lokalizacji ubytku oraz ogólnego stanu zęba. Możliwości leczenia obejmują zarówno metody zachowawcze, jak i bardziej zaawansowane techniki protetyczne.
Odbudowa materiałem kompozytowym
W przypadku powierzchownych lub umiarkowanych ubytków, najczęściej stosowaną metodą jest bezpośrednia odbudowa materiałem kompozytowym. Materiał ten pozwala na precyzyjne odtworzenie kształtu zęba i jest dobrze tolerowany przez tkanki przyzębia.
Zalety tej metody to:
- estetyka zbliżona do naturalnego zęba,
- krótki czas wykonania,
- możliwość wykonania w jednym zabiegu.
Ograniczeniem jest konieczność zapewnienia odpowiedniej suchości pola operacyjnego oraz ograniczona trwałość w przypadku dużych ubytków.
Odbudowa przy użyciu cementów glass-jonomerowych
Cementy glass-jonomerowe (GIC) są szczególnie przydatne w przypadku ubytków korzeniowych w trudno dostępnych miejscach. Ich zaletą jest zdolność do uwalniania fluoru, który działa przeciwpróchniczo oraz dobra adhezja do zębiny korzeniowej. Stosuje się je szczególnie u pacjentów z wysokim ryzykiem próchnicy, a także w przypadkach, gdy kontrola wilgoci w polu operacyjnym jest utrudniona.
Wkłady koronowo-korzeniowe
W przypadku znacznego zniszczenia korony zęba i zachowanej struktury korzenia, rozważa się zastosowanie wkładów koronowo-korzeniowych, które wzmacniają odbudowę protetyczną. Wymagają one uprzedniego leczenia kanałowego.
Wkłady mogą być:
- metalowe (odlewowe),
- z włókna szklanego (estetyczne, elastyczne).
Na wkład osadza się następnie koronę protetyczną.
Korony protetyczne
Jeśli struktura zęba została poważnie uszkodzona, konieczna może być odbudowa za pomocą korony protetycznej, która całkowicie przykrywa ząb. Korony zapewniają długoterminową ochronę, szczególnie w przypadku zębów trzonowych i przedtrzonowych.
Rodzaje koron:
- porcelanowe na podbudowie metalowej,
- pełnoceramiczne,
- kompozytowe (tymczasowe).
Aby możliwe było założenie korony, konieczna jest wcześniejsza odbudowa trzonu zęba oraz zapewnienie odpowiedniego podparcia – na przykład przez wkład koronowo-korzeniowy.
Leczenie chirurgiczne i ekstrakcja
W przypadkach, gdy zmiany próchnicowe są zbyt rozległe lub doszło do złamania korzenia, leczenie zachowawcze nie jest możliwe. Ekstrakcja zęba staje się wtedy jedyną opcją. W takich sytuacjach rozważa się późniejszą odbudowę protetyczną – np. przy pomocy mostu lub implantu.
Znaczenie kontroli bakteriologicznej i higieny
Odbudowa zęba z próchnicą korzeniową zawsze musi być poprzedzona dokładnym usunięciem zmienionej chorobowo tkanki i oczyszczeniem pola zabiegowego. W przeciwnym razie istnieje wysokie ryzyko nawrotu próchnicy.
Ważnym elementem leczenia jest również:
- zastosowanie środków przeciwbakteryjnych,
- polerowanie powierzchni odbudowy,
- fluoryzacja pozabiegowa.
Długoterminowy sukces odbudowy zależy od przestrzegania zaleceń higienicznych oraz regularnych wizyt kontrolnych u stomatologa.
Co warto wiedzieć, planując odbudowę zęba?
Dobór metody odbudowy powinien być każdorazowo dostosowany do indywidualnych warunków klinicznych. Kluczową rolę odgrywa tutaj ocena możliwości odbudowy z zachowaniem funkcji i estetyki zęba. Należy pamiętać, że nie każdy ząb z próchnicą korzenia da się uratować – dlatego tak istotne jest wczesne wykrycie zmian oraz ścisła współpraca z lekarzem stomatologiem. Wszelkie decyzje dotyczące leczenia powinny być podejmowane po dokładnej diagnostyce i konsultacji z doświadczonym specjalistą, który oceni realne możliwości zachowania zęba.
Skuteczna odbudowa zęba z próchnicą korzeniową jest możliwa
Próchnica korzenia zęba stanowi poważne wyzwanie terapeutyczne, jednak rozwój materiałów stomatologicznych oraz technik odbudowy umożliwia skuteczne leczenie nawet zaawansowanych przypadków. Wybór odpowiedniej metody zależy od stopnia uszkodzenia zęba, dostępności do ubytku oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Kluczowe znaczenie ma szybka interwencja i ścisła współpraca z lekarzem, który zaplanuje optymalny sposób odbudowy. Wczesne leczenie nie tylko pozwala uniknąć ekstrakcji, ale również przywraca pełną funkcję i estetykę uzębienia.
